Ölçüm Transformatörü Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Merhabalar, kontrol teknolojisinde PLC Nedir? ile ilgili yazımızın ardından Kontrol Teknolojisi konumuzun bu bölümünde Ölçüm Transformatörlerinin ne olduğundan ve nerelerde kullanıldıklarından bahsedeceğiz.

Kontrol ve ölçü cihazları birçok alanda kullanılan, popüler cihazlardır. Fakat bu cihazların yetersiz kaldığı bazı durumlar olabilmektedir. Bu durumlardan biri de yüksek gerilimli ve büyük akımların ölçülmesi durumudur. Yüksek gerilimli akımların ölçülebilmesi oldukça zordur. Çünkü ölçümün yüksek gerilimden yalıtılması ve ölçü aletinin bobinlerinin bu akımlara dayanabilecek kapasitede olmaması nedeniyle bu gibi durumlarda ölçüm transformatörleri tercih edilmektedir. Ölçüm transformatörleri büyük akımları ve yüksek gerilimleri belli oranlarda düşüren, bu sayede de ölçü aletlerini ve röleleri besleyen cihazlardır. Bu transformatörler ölçme işini kolay ve doğru biçimde yaptıkları gibi insan vücudunu da yüksek gerilimlerden koruyabilmektedir.

Ölçüm Transformatörlerinin Kullanım Amacı;

Bu cihazların kullanım amaçlarını 5 maddede listelememiz mümkündür.
→ Ölçüm yapan aletlerin kendi sınırları dışında ölçüm yapabilecek düzeye getirilmesi sağlanır.
→ Ölçüm yapan aletlerin ve rölelerin oluşabilecek primer gerilimden koruyarak güvenli çalışmalarına yardımcı olur.
→ Bu transformatörler sayesinde çeşitli primer değerlere karşılık olarak alternatif değerler elde edilir.
→ Ölçü aletlerinin, rölelerin ve sayım yapan araçların akım ve gerilim devrelerinde bağlantıların yapılması sağlanır.
→ Ölçü aletlerinin ve rölelerin daha küçük boyutlarda ve hassas şekilde imal edilmesine olanak sağlar.

Ölçüm transformatörleri genel olarak üç çeşide ayrılırlar. Bunlara sırasıyla Akım Trafosu, Gerilim Trafosu ve Elektronik Ölçüm Trafosu diyebiliriz. Şimdi bu trafolardan kısaca bahsedelim;

Akım Trafosu;

Akım Trafosu, bağlandığı devreden geçen yüksek akımı istediğimiz seviyelere getirir ve alternatif terminallere bağlı cihazları besler. Ayrıca bu cihazları yüksek gerilimden korur. Standart çalışma şartlarında alternetif akımı, primer akımıyla hemen hemen aynı orantıdadır. Aralarında faz farkı yok denecek kadar azdır.

Gerilim Trafosu;

Özellikleri akım trafosundan farksızdır. Gerilim Trafosu bağlandığı devreden geçen yüksek gerilimi istenilen seviyelere getirir. Alternatif terminallere bağlı cihazları besler ve bu cihazların yüksek gerilimden zarar görmesini engeller. Standart çalışma koşullarında alternatif gerilim ile primer gerilimi hemen hemen aynı orantıdadır. Aralarında faz farkı yok denecek kadar azdır.

Elektronik Ölçü Trafosu;

Elektronik ölçü trafosu, iki şekilde isimlendirilmektedir. Bunlar elektronik akım sensörleri ve elektronik gerilim sensörleri olarak bilinirler. En önemli özellikleri oldukça düşük düzeyde geilim üretmleridir. 15 Hz ile 100 Hz arasında çalışabilirler. Sadece analog veya sadece dijital çıkışlı olabilecekleri gibi her iki çıkışa da sahip olabilirler. Bu trafolar da 2 şekilde adlandırılabilir. İsimleri Elektronik Akım Trafoları ve Elektronik Gerilim Trafoları olarak bilinmektedir. Kısaca bunlardan da bahsetmek gerekirse;

→ Elektronik Akım Trafoları;

Bu trafolar IEC 60044-8 standardına uygun olarak üretilmektedir. Akım trafolarında primer sargı bulunmamaktadır. Troid olarak üretilirler. Bu nedenle orta noktasından geçen kablo veya bara primer sargı görevini üstlenir.

→ Elektronik Gerilim Trafoları;

Bu trafolar ise IEC 60044-7 standardında üretilirler. Yukarıda da belirttiğimiz gibi çalışma aralıkları 15 Hz ile 100 Hz arasında gerçekleşir. Analog ve/veya dijital çıkış verebilmektedirler.

Ölçüm transformatörleri ile ilgili daha kapsamlı bilgilere ihtiyacınız var ise şuraya gidip incelemelerde bulunmanızı öneririz. Yeni konu ve paylaşımlarımızı merak ederseniz bizi takipte kalabilirsiniz 🙂 Konu içeriğine eklemek istediğiniz bilgi veya merak ettiğiniz bir husus varsa yorum bırakabilirsiniz.